Z Miłości do Gór

Rozmowy o Tatrach - Władysław Kukulak

Łukasz Długowski rozmawia z Władysławem Kukulakiem, który od wielu lat zajmuje się remontami szlaków w Tatrach, na Babiej Górze i w Bieszczadach. Pewnie nieraz wędrowaliście po ułożonych przez niego ścieżkach. Dowiecie się jak wygląda taka praca, jaki sprzęt jest do tego używany i co niszczy górskie szlaki. 
Podcast powstał w ramach kampanii "Śmieci?! Kto to widział?!" realizowanej przez Tatrzański Park Narodowy, dofinansowanej ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
 

Rozmowy o Tatrach - Szalone projekty

Sztuczne jezioro w Dolinie Kościeliskiej, kolej zębata na Świnicką Przełęczy, czy wyrzeźbienie pomnika w ścianie Zamarłej Turni to tylko kilka przykładów pomysłów, które kiedyś chciano zrealizować w Tatrach. Wciąż pojawiają się nowe. Łukasz Długowski rozmawia o nich z Pawłem Skawińskim - byłym dyrektorem Tatrzańskiego Parku Narodowego.
Podcast powstał w ramach kampanii "Śmieci?! Kto to widział?!" realizowanej przez Tatrzański Park Narodowy, dofinansowanej ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
 
 

Rozmowy o Tatrach - Rzeka Białka

 
Rzeka Białka daje nazwę największej tatrzańskiej dolinie. Powstaje z połączenia Rybiego Potoku i Białej Wody. Opuszcza Tatry w rejonie Łysej Polany i płynie na północ w kierunku Jeziora Czorsztyńskiego. Białka na większości odcinków do dzisiaj zachowała swój naturalny, górski charakter i jest chroniona jako obszar Natura 2000. Łukasz Długowski rozmawia  z Markiem Kotem - edukatorem TPN, przewodnikiem tatrzańskim i wędkarzem.
Podcast powstał w ramach kampanii "Śmieci?! Kto to widział?!" realizowanej przez Tatrzański Park Narodowy, dofinansowanej ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Rozmowy o Tatrach - Leave No Trace część 2

 
Ciąg dalszy rozmowy Łukasza Długowskiego z Janem Krzeptowskim-Sabałą na temat zasad "Leave No Trace" w kontekście turystyki w Tatrach i nie tylko. Dowiecie się z nich między innymi, jak się zachowywać aby nie zaszkodzić dzikim mieszkańcom Tatr. Wyjaśniamy także jaki wpływ na przyrodę mogą mieć zdjęcia, które publikujemy w mediach społecznościowych.
Podcast powstał w ramach kampanii "Śmieci?! Kto to widział?!" realizowanej przez Tatrzański Park Narodowy, dofinansowanej ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Rozmowy o Tatrach - Leave No Trace część 1

 
Leave No Trace to program edukacyjny promujący turystykę odpowiedzialną, czyli taką, która zostawia jak najmniejszy ślad w przyrodzie. Bazuje na 7 głównych zasadach, które pozwalają zminimalizować wpływ naszych aktywności na ekosystem. Warto je poznać zanim wybierzemy się na wycieczkę, nie tylko do parku narodowego, ale nawet najbliższego lasu. Łukasz Długowski rozmawia o tych zasadach z Janem Krzeptowskim-Sabałą - przewodnikem tatrzańskim i edukatorem TPN. 
Podcast powstał w ramach kampanii "Śmieci?! Kto to widział?!" realizowanej przez Tatrzański Park Narodowy, dofinansowanej ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Rozmowy o Tatrach - Baca

 
Bacowie wypasający owce w Tatrach kontynuują wielowiekową tradycję pasterską. To trudna praca, szczególnie w tatrzańskim klimacie. Coraz trudniej znaleźć młodych pasterzy. O tym jak pasterstwo wyglądało kilkadziesiąt lat temu i jak od tego czasu zmieniło się Zakopane i Tatry, Łukasz Długowski rozmawia z Józefem Słodyczką, który mieszka na Gubałówce a owce wypasa w Dolinie Kościeliskiej.
Podcast powstał w ramach kampanii "Śmieci?! Kto to widział?!" realizowanej przez Tatrzański Park Narodowy, dofinansowanej ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Rozmowy o Tatrach - Szymon Ziobrowski

Łukasz Długowski rozmawia z Szymonem Ziobrowskim - dyrektorem Tatrzańskiego Parku Narodowego. Dowiecie się jak dyrektor spędza czas w Tatrach gdy nie ma go w biurze, jaki jest limit turystów, których można wpuścić w Tatry i dlaczego rosną ceny biletów wstępu do TPN. Dyrektor zdradza też jak unikać tłumów na szlakach.
Podcast powstał w ramach kampanii "Śmieci?! Kto to widział?!" realizowanej przez Tatrzański Park Narodowy, dofinansowanej ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
 

Rozmowy o Tatrach - Świstaki

Świstak jest jednym z symboli tatrzańskiej fauny. Wysokogórski gryzoń jest, podobnie jak kozica, reliktem z epoki lodowcowej. W Polsce naturalnie występuje tylko w Tatrach. Polowania i kłusownictwo w XIX wieku doprowadziły do prawie całkowitego wytępienia świstaków, dlatego już 1868 roku objęto go ustawową ochroną. 
O ekologii i ochronie świstaków Łukasz Długowski rozmawia z Marcinem Strączkiem-Heliosem, leśniczym Obwodu Ochronnego Kuźnice w TPN. Podcast powstał w ramach kampanii "Śmieci?! Kto to widział?!" realizowanej przez Tatrzański Park Narodowy, dofinansowanej ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
 

Rozmowy o Tatrach - Niedźwiedzie cz.2

Ciąg dalszy rozmowy o niedźwiedziach. Dowiedzie się z niej między innymi: dlaczego niezabezpieczone śmietniki i śmieci porzucane na szlakach są dla nich zagrożeniem, jak niedźwiedzie radzą sobie w górach odwiedzanych przez miliony turystów i dlaczego tak ważne dla zwierząt jest to żebyśmy nie schodzili ze szlaków. Nie zabraknie odpowiedzi na najczęściej zadawane przez turystów pytanie: co zrobić gdy się spotka niedźwiedzia?
Łukasz Długowski rozmawia z Filipem Ziębą - zastępcą dyrektora Tatrzańskiego Parku Narodowego. Podcast powstał w ramach kampanii "Śmieci?! Kto to widział?!" realizowanej przez Tatrzański Park Narodowy, dofinansowanej ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
 

Rozmowy o Tatrach - Niedźwiedzie cz. 1

Tatry są miejscem życia około 60 niedźwiedzi brunatnych. Jest to gatunek, który potrzebuje dużo przestrzeni i często wychodzi poza granice tatrzańskich parków narodowych. Zwierzę to jest obiektem wielu badań i ciągle dowiadujemy się o nim nowych faktów. Ochrona niedźwiedzi wymaga często stosowania aktywnych metod, które zapobiegają ich oswajaniu. Jest to dużym wyzwaniem w miejscach, gdzie jest duży ruch turystyczny i bliskość cywilizacji. A taka właśnie sytuacja jest w Tatrach.
Łukasz Długowski rozmawia z Filipem Ziębą - zastępcą dyrektora Tatrzańskiego Parku Narodowego. Podcast powstał w ramach kampanii "Śmieci?! Kto to widział?!" realizowanej przez Tatrzański Park Narodowy, dofinansowanej ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
 

Rozmowy o Tatrach - Sabała

Jan Krzeptowski Sabała to jedna z najbardziej znanych postaci związanych z Tatrami. Żyjący w XIX wieku góral stał się sławny dzięki swoim gawędom i muzyce. Tematyką jego opowieści były często polowania na tatrzańskie zwierzęta. Wsłuchiwali się w nie tacy ludzie jak Stanisław Witkiewicz, Henryk Sienkiewicz, czy Stefan Żeromski - dzięki temu przetrwały w literaturze. Sabała tył także towarzyszem górskich wycieczek Tytusa Chałubińskiego.
O tej legendarnej postaci  Łukasz Długowski rozmawia z jego potomkiem - Jaśkiem Krzeptowskim-Sabałą - przewodnikiem tatrzańskim, przyrodnikiem i edukatorem Tatrzańskiego Parku Narodowego. Podcast powstał w ramach kampanii "Śmieci?! Kto to widział?!" realizowanej przez Tatrzański Park Narodowy, dofinansowanej ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
 

45. Sam powoli przemijam - rozmowa z Poldkiem Rajwą

Apoloniusz Rajwa jest nestorem przewodników górskich, tatrzańskim wygą, kronikarzem dziejów Zakopanego i Podhala. Ma 87 lat i nadal można go spotkać, jak dziarskim krokiem przemierza miasto lub wędruje w tatrzańskich dolinach. Kilkukrotnie gościł też już w podcaście Z miłości do gór. Tym razem Bartek Solik odwiedza Poldka w jego zakopiańskim mieszkaniu, aby porozmawiać o przemijaniu i upływie ludzkiego czasu. Zapraszamy.
Apoloniusz Rajwa mierzy ciśnienie w swoim zakopiańskim mieszkaniu. Fot. Bartek Solik

44. Przemijanie w świecie roślin

W 44. odcinku podcastu Z miłości do gór Bartek Solik zabiera nas na Wielką Polanę Kuźnicką, aby dowiedzieć się jak przemijają rośliny. Gościem podcastu jest Paweł Skawiński, doktor nauk leśnych i emerytowany dyrektor TPN. Narodziny, dojrzewanie, siła wieku, starość i śmierć to etapy każdego biologicznego życia. To także nasz człowieczy los. Czy rośliny przemijają inaczej? Zapraszamy!
Na zdjęciu: Paweł Skawiński przy kikucie najstarszego (325 lat) świerka w Dolinie Kondratowej. Drzewo powalił wiatr halny. Fot. Bartek Solik

Rozmowy o Tatrach - krokusy

Szafran spiski, czyli potoczne krokus jest symbolem tatrzańskiej wiosny i jednym z najbardziej rozpoznawalnych gatunków górskiej flory. Zakwita na łąkach i polanach od marca do maja, zaraz po tym gdy stopnieje śnieg, i pokrywa je fioletowym kobiercem. Od kilku lat kwitnienie krokusów przyciąga tłumy krokusów, które odwiedzają głównie Dolinę Chochołowską.
O pochodzeniu krokusów, ich ekologii oraz związku z człowiekiem Łukasz Długowski rozmawia z Tomaszem Skrzydłowskim z Działu Edukacji Tatrzańskiego Parku Narodowego. Podcast powstał w ramach kampanii "Śmieci?! Kto to widział?!" realizowanej przez Tatrzański Park Narodowy, dofinansowanej ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Rozmowy o Tatrach - Skitury

Narciarstwo skiturowe od kilku lat staje się coraz bardziej popularne, a ostatniej zimy, z powodu zamknięcia wyciągów narciarskich, Tatry przeżywały prawdziwe oblężenie przez skiturowców. Nie jest to jednak nowa dyscyplina, bo już pod koniec XIX wieku odbywały się pierwsze wycieczki narciarskie po Tatrach. 
W pierwszym odcinku nowej serii "Rozmowy przy ognisku" Łukasz Długowski rozmawia z Wojciechem Szatkowskim z Muzeum Tatrzańskiego. Podcast powstał w ramach kampanii "Śmieci?! Kto to widział?!" realizowanej przez Tatrzański Park Narodowy, dofinansowanej ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

43. Dziwna historia Panoramy Tatrzańskiej - cz.3

Ostatnia część opowieści o Panoramie Tatrzańskiej – największym obrazie w dziejach Polski. Jego zdumiewająca historia zaczyna się w sercu Tatr, a dziwne losy kończy skandal w ówczesnym środowisku artystycznym. Panorama Tatrzańska była większa niż słynne Racławice i przedstawiała oszałamiający widok z Miedzianego.
W 43. odcinku podcastu Z miłości do gór Bartek Solik opowiada o losach monumentalnego płótna. Razem z artystą malarzem Bartoszem Leszczyną odwiedzają ruiny warszawskiej rotundy, gdzie prezentowana była Panorama. Zapraszamy!
Siedziba Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów oraz rotunda na Dynasach w Warszawie.Źródło: D. Kobielski, Warszawa na fotografiach z XIX wieku, Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne, Warszawa 1970, s. 71, no ISBN
Materiały wykorzystane w audycji:
Franciszek Ziejka, Widziane z Miedzianego. O Panoramie Tatrzańskiej słów kilka, Góry Literatura Kultura, Tom 7 Pod redakcją Ewy Grzędy, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2003.
Grzegorz Niewiadomy, Dziwna historia Panoramy Tatr. Obraz, który miał przyćmić Racławice, Przekrój, 1985, nr 36.
pl.wikipedia.org

42. Dziwna historia Panoramy Tatrzańskiej - cz. 2

To opowieść o największym obrazie w historii Polski. Jego zdumiewająca historia zaczyna się w sercu Tatr, a dziwne losy kończą się ogólnopolskim skandalem. Panorama Tatrzańska była większa niż słynne Racławice i przedstawiała oszałamiający widok z Miedzianego. W 42. odcinku podcastu Z miłości do gór Bartek Solik opowiada o losach monumentalnego płótna. Gościem jest dr Romuald Nowak, kierownik Muzeum Panorama Racławicka. Odwiedzamy także niedostępne dla zwiedzających magazyny Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem. Zapraszamy!
Mała Panorama Tatr autorstwa Stanisława Janowskiego i Ludwika Bollera. Źródło: zbiory.mnk.pl/pl/wyniki-wyszukiwania/zaawansowane/katalog/66490
Materiały wykorzystane w audycji:
Franciszek Ziejka, Widziane z Miedzianego. O Panoramie Tatrzańskiej słów kilka, Góry Literatura Kultura, Tom 7 Pod redakcją Ewy Grzędy, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2003.
Grzegorz Niewiadomy, Dziwna historia Panoramy Tatr. Obraz, który miał przyćmić Racławice, Przekrój, 1985, nr 36.
pl.wikipedia.org

41. Dziwna historia Panoramy Tatrzańskiej - cz. 1

To opowieść o największym obrazie w dziejach Polski. Jego zdumiewająca historia zaczyna się w sercu Tatr, a dziwne losy kończy ogólnopolski skandal. Panorama Tatrzańska była większa niż słynne Racławice i przedstawiała oszałamiający widok z Miedzianego. W 41. odcinku podcastu Z miłości do gór Bartek Solik bada sprawę monumentalnego płótna. Gościem jest dr Romuald Nowak, kierownik Muzeum Panorama Racławicka. Ciąg dalszy w kolejnym odcinku. Zapraszamy!
Rotunda na Dynasach w Warszawie, gdzie prezentowana była “Panorama Tatrzańska”.Fot. Edward TroczewskiŹródło: mbc.cyfrowemazowsze.pl/dlibra/docmetadata?id=61964
 
Materiały wykorzystane w audycji:
Franciszek Ziejka, Widziane z Miedzianego. O Panoramie Tatrzańskiej słów kilka, Góry Literatura Kultura, Tom 7 Pod redakcją Ewy Grzędy, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2003.
Grzegorz Niewiadomy, Dziwna historia Panoramy Tatr. Obraz, który miał przyćmić Racławice, Przekrój, 1985, nr 36.
pl.wikipedia.org

40. Kruki

Jest największym i najcięższym ptakiem śpiewającym. Bogactwo jego głosów jest zadziwiające. Imponuje inteligencją. Ten ptak nie budzi naszej sympatii, ale traktujemy go z należytą powagą. Łączy się z wyobrażeniem mrocznych mocy, budząc grozę, ale oprócz tego szacunek.
W 40. odcinku podcastu Z miłości do gór Bartek Solik rozmawia o krukach z drem Andrzejem Kruszewiczem – dyrektorem Miejskiego Ogrodu Zoologicznego w Warszawie oraz Marcinem Matyskiem – ornitologiem z Zespołu Badań i Monitoringu TPN.
Materiały wykorzystane w audycji:
Andrzej G. Kruszewicz, Ptaki Polski. Encyklopedia ilustrowana, MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2007
Jerzy Bralczyk, Zwierzyniec, Wydawnictwo Agora, 2019
https://www.xeno-canto.org/
fot. Dariusz Giś TPN

39. Lawinowe ABC. Komunikat lawinowy

Zimowe wycieczki w góry są  wymagające pod względem logistycznym i sprawnościowym. Trudne warunki turystyczne sprawiają, że poruszanie się w terenie wysokogórskim wiąże się z ryzykiem wypadku, dlatego uczestnicy zimowych wyjść w góry powinni się do nich odpowiednio przygotować. Jednym z elementów obowiązkowych powinna być analiza aktualnego komunikatu lawinowego.
Co zrobić, by zminimalizować zagrożenia podczas zimowej wyprawy w góry? Jak powstaje komunikat lawinowy i jak prawidłowo go czytać? Gdzie sprawdzić prognozę pogody i kiedy najlepiej to zrobić?
W 39. odcinku podcastu Z miłości do gór Bartek Solik rozmawia na temat przygotowania komunikatu lawinowego z Edwardem Lichotą, zastępcą naczelnika TOPR oraz pracownikami IMGW na Hali Gąsienicowej – Pawłem Chrustkiem i Tomaszem Nodzyńskim, ratownikiem TOPR i przewodnikiem tatrzańskim. 
Źródło: lawiny.topr.pl

38. Lawinowe ABC. Historia ratownictwa lawinowego w Tatrach

Lawiny i zagrożenia, jakie niosą, są nieodłącznym elementem gór wysokich. Niemal każdego roku dochodzi do wypadków turystów pieszych i narciarzy skiturowych. Niestety, wiele z nich kończy się śmiercią uczestników wycieczek. Uprawianie turystyki zimowej wymaga zatem dużego doświadczenia w poruszaniu się po terenie oraz znajomości technik obsługi lawinowego ABC – czyli sondy, detektora i łopaty. Historia wypadków lawinowych jest tak stara jak obecność człowieka w górach. Przed rozwojem masowej turystyki zimowej wypadkom ulegali np. górnicy zatrudnieni w kopalniach tatrzańskich. Przykładem jest jeden z pierwszych odnotowanych wypadków lawinowych, który wydarzył się pod Ornakiem 27 lub 28 lutego w 1856 roku. Życie straciło wówczas pięć osób. 
W 38. odcinku podcastu Z miłości do gór Bartek Solik rozmawia o wypadkach lawinowych z Andrzejem Maciatą, ratownikiem TOPR, autorem tekstu „Jest Pon!” w najnowszym numerze kwartalnika „Tatry”, w którym opisuje historie ratownictwa lawinowego w Tatrach.
O najnowszym numerze „Tatr” przeczytacie na naszej stronie: tpn.pl/nowosci/zimowe-tatry-juz-dostepne
fot. Tomasz Michalik

37. Lawinowe ABC. Psy ratownicze

Pomimo rozwoju nowoczesnych technologii, z których oczywiście należy korzystać w jak najszerszym zakresie, ratownicy Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego w trakcie poszukiwań zdają się również na tradycyjne metody.
Na służbie w TOPR jest aż 8 psów lawinowych. Należą do tzw. ras użytkowych. Zanim przystąpią do regularnej pracy, przez dwa lata przechodzą intensywne, codzienne szkolenia. W ich czasie, a także podczas akcji ratunkowych są oznakowane i wyposażone w specjalną uprząż, dzięki której mogą być np. desantowane ze śmigłowca.
W 37. odcinku podcastu Z miłości do gór Bartek Solik o psach ratowniczych rozmawia z Marcinem Józefowiczem, ratownikiem, starszym instruktorem w Tatrzańskim Ochotniczym Pogotowiu Ratunkowym.
fot. Łukasz Migiel TOPR

36. Zimowy sen zwierząt

„Zimą góry wyglądają jak śnieżna pustynia, ale nawet wtedy kozice rzadko głodują. Potrafią odnaleźć miejsca, gdzie pokrywa śniegu jest stosunkowo cienka lub gdzie wiatr całkowicie wywiał śnieg. Stamtąd wygrzebują i wyjadają zeszłoroczne pędy. W tym samym czasie, w norach głęboko pod śniegiem, nieświadomi mrozu śpią krewni wiewiórki, czyli świstaki” – pisał Mariusz Zaruski.
Kto w Tatrach śpi naprawdę mocnym snem? Kto głęboko hibernuje? A kto tylko przysypia i poleguje?
W 36. odcinku podcastu Z miłości do gór Bartek Solik rozmawia Pawłem Skawińskim – doktorem nauk leśnych, emerytowanym dyrektorem Tatrzańskiego Parku Narodowego.
Zimowa nora po wybudzeniu się świstaków wiosną.fot. Tomasz Bodziony TPN

35. Lawinowe ABC. Wypadki lawinowe w Tatrach

Mieczysław Karłowicz, kompozytor, taternik i miłośnik Tatr. W kręgu jego zainteresowań była także fotografia. Zginął przysypany lawiną 8 lutego 1909 roku pod Małym Kościelcem w trakcie wycieczki narciarskiej. Jego śmierć była impulsem do przyspieszenia prac nad założeniem Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. W 35. odcinku podcastu Z miłości do gór Bartek Solik rozmawia z Maciejem Krupą, etnologiem i publicystą, autorem książki Kroniki Zakopiańskie oraz Andrzejem Maraskiem, ratownikiem i szefem szkolenia w TOPR. 
Źródło: Nac.gov.pl

34. Bomba w Tatrach

Jest 18 września 1944 roku. Jan Krupski i Eugeniusz Bergier przechodzą wspinaczkową drogę na Zmarzłą Przełęcz. Idą środkiem ściany po wielkim obrywie skalnym, dochodzą do przełęczy i zatrzymują się na odpoczynek. Przymierzają się do zejścia w kierunku Czarnego Stawu i nagle od strony południowej słyszą narastający szum, a potem warkot samolotów. Od strony Krywania nad Tatry nadlatuje cała dywizja, złożona z samolotów bombowych, myśliwców i cystern... W 34. odcinku podcastu Z miłości do gór Bartek Solik porozmawia z Robertem Koprowskim, pasjonatem historii lotnictwa, szybownikiem, Marcinem Strączkiem-Heliosem, leśniczym w Tatrzańskim Parku Narodowym, który w 2003 roku znalazł w Tatrach niewybuch z czasów II wojny światowej oraz Maciejem Pałahickim, reporterem Radia RMF FM, który relacjonował to wydarzenie.
Fotografia: B17 (źródło: shutterstock.com)