Z Miłości do Gór

Niedźwiedź to nie miś. To ostrzeżenie znają turyści, którzy co roku wędrują szlakami po Tatrzańskim Parku Narodowym. Jednak dziś porozmawiamy nie o naszym największym lądowym drapieżniku, ale o misiu i to w dodatku białym. W tym roku mija bowiem sto lat odkąd na Krupówkach pojawił się biały miś. Mają z nim zdjęcie prawie wszyscy. Kim jednak są ludzie, którzy wkładają przebranie z owczych skór. O tym w dzisiejszym odcinku podcastu Z Miłości do Gór. Zapraszamy!   Na zdjęciu: Marek Zawadzki, obecny biały miś z Krupówek. Fot. Bartek Solik Materiały wykorzystane w audycji: Caillot, B., Karkowska, A.: Foto z misiem. Warszawa, 2022

Miłość jest głównym tematem wiosennego numeru kwartalnika TATRY Tatrzańskiego Parku Narodowego. Magazyn, który znaleźć można w kioskach liczy ponad dwieście stron. Wśród wielu ciekawych tekstów znalazła się także dramatyczna opowieść o nieszczęśliwej miłości sprzed lat. To historia uczucia, które łączyło Jadwigę Janczewską i Stanisława Ignacego Witkiewicza. W najnowszym odcinku podcastu Bartek Solik rozmawia z Jackiem Ziębą-Jasińskim - autorem tekstu pt. "Jakaś pani na zboczu leży nieżywa". Zapraszamy! Fot. Bartek Solik

Wiosną wiele gatunków ptaków wraca w Tatry, aby spędzić tu najcieplejsze miesiące. Choć w kwietniu pogoda w górach nie rozpieszcza, a w wyższych partiach nadal zalega gruba warstwa śniegu tatrzańskie ptasie radio zaczyna rozbrzmiewać z coraz większą mocą. W dzisiejszym odcinku Bartek Solik razem z Marcinem Matyskiem - ornitologiem z Tatrzańskiego Parku Narodowego, będą wspólnie podglądać i podsłuchiwać skrzydlatych gości. Zapraszamy!   Materiały wykorzystane w audycji: Svensson, L.; Mullarney, K.; Zetterstrom, D.: Przewodnik Collinsa. Ptaki Europy i obszaru śródziemnomorskiego. Warszawa, 2017. Jens Kirkeby, XC709840. Accessible at www.xeno-canto.org/709840 Alain Verneau, XC712713. Accessible at www.xeno-canto.org/712713 Mark Pearson, XC716697. Accessible at www.xeno-canto.org/716697 Jonathan JAFFRÉ, XC712228. Accessible at www.xeno-canto.org/712228 https://www.rawpixel.com/  

Trzecia część opowieści o pionierach narciarstwa w Polsce i pierwszych szusach na tatrzańskich śniegach. Bartek Solik i Wojciech Szatkowski docierają na Halę Pyszną w Tatrach Zachodnich, gdzie stało legendarne schronisko Sekcji Narciarskiej Towarzystwa Tatrzańskiego. "Ciągnęli na Pyszną narciarze jak do Mekki. Raz się urodą Pysznej zachwyciwszy, marzyli o nowym spotkaniu i przy pierwszej lepszej okazji wracali jak na skrzydłach" - tak o tym szczególnym miejscu pisali Wanda Gentil-Tippenhauer oraz Stanisław Zieliński, autorzy książki "W stronę Pysznej". Ruszajmy więc do dawnego narciarskiego eldorado.   Na zdjęciu: Schronisko na Hali Pysznej. Fotografia pochodzi ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem. Materiały wykorzystane w audycji: Gentil-Tippenhauer, W., Zieliński, S.: W stronę Pysznej. Tatry, narty i ludzie. Warszawa, 1961 Konieczniak, J.: Encyklopedia schronisk tatrzańskich. Kraków, 2010 Szatkowski, W.: Józef Oppenheim. Przyjaciel Tatr i ludzi. Łomianki, 2021

Tatrzański Park Narodowy przyjął pierwszą grupę uchodźców z ogarniętej wojną Ukrainy. Czterdzieści dziewięć osób mieszka już w dawnym budynku staży granicznej na Palenicy Białczańskiej oraz w domkach TPN w Małem Cichem. W geście solidarności kilkudziesięciu pracowników Parku ze wszystkich działów i obwodów ochronnych przez kilka dni przygotowywało miejsca noclegowe dla uchodźców. W dzisiejszym odcinku Bartek Solik przedstawia kulisy tych działań. Zapraszamy. 

Nowy numer kwartalnika "Tatry" już w kioskach. Tematem głównym jest ryzyko. W magazynie mnóstwo ciekawych tekstów, wywiadów, reportaży, dużo tatrzańskich i górskich fotografii. W "Tatrach" jak zawsze piszemy o przyrodzie, historii i ludziach gór. Na ponad dwustu stronach znajdziecie również recenzje nowych górskich książek oraz wiele aktualnych informacji z życia po polskiej i słowackiej stronie Tatr. W najnowszym odcinku podcastu Bartek Solik rozmawia z Agnieszką Szymaszek - redaktor naczelną kwartalnika "Tatry" oraz z autorami teksów. Zapraszamy!

Druga część opowieści o pionierach narciarstwa w Polsce i pierwszych szusach na tatrzańskich śniegach. Bartek Solik i Wojciech Szatkowski zaglądają do magazynów Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, gdzie przechowywane są najstarsze narty.  W tym odcinku także opowieść o Mariuszu Zaruskim i jego śmiałych wycieczkach na dwóch deskach. Zapraszamy! Na zdjęciu: Mariusz Zaruski i towarzysze podczas jednej z wycieczek narciarskich w Tatrach. Fotografia pochodzi ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem. Materiały wykorzystane w audycji: Zięba, S.: Śladami dwóch desek. Kraków, 1955 Słama, B., Szatkowski W.: Magia Nart. Czas pionierów. Zakopane, 2016 Barabasz, S.: Wspomnienia narciarza. Zakopane, 1914 Zaruski, M.: Na bezdrożach tatrzańskich. Warszawa, 1958 Pinkwart, M.: Zakopiańskim szlakiem Mariusza Zaruskiego. Kraków, 1983 freesound.org/s/34338/

“Jeżeli jakaś dziedzina zasłużyła na miano sportu wszystkich sportów, to właśnie narciarstwo. Nic nie czyni mięśni tak stalowymi, a ciała bardziej elastycznym i gibkim, nic nie wyrabia większej pewności i zwinności, nic nie umacnia bardziej woli, nic tak nie odświeża umysłu… Dzięki nartom śnieg w górach i w dolinach, zamiast zamknąć wszelkie drogi i ścieżki, stał się mostem.” Fridtjof Nansen Pierwsza część opowieści o początkach narciarstwa w Polsce. Ruszamy w podróż do Zakopanego końca XIX w. W Wielki Piątek 22 marca 1894 roku Stanisław Barabasz i Jan Fischer docierają na drewnianych nartach do Czarnego Stawu Gąsienicowego. Uważa się, że jest to pierwsza wycieczka narciarska w Tatrach. O pionierach polskiego narciarstwa Bartek Solik rozmawia z Wojciechem Szatkowskim - historykiem sportu. Zapraszamy! Na zdjęciu: Stanisław Barabasz nad Czarnym Stawem Gąsienicowym. Fotografia pochodzi z książki “Wspomnienia narciarza”. Materiały wykorzystane w audycji: Zięba, S.: Śladami dwóch desek. Kraków, 1955 Słama, B., Szatkowski W.: Magia Nart. Czas pionierów. Zakopane, 2016 Barabasz, S.: Wspomnienia narciarza. Zakopane, 1914 Świerz L.: Wycieczka do Morskiego Oka zimową porą, Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego, T.13, 1892 freesound.org/s/34338/

W 57. odcinku podcastu Bartek Solik odwiedza z mikrofonem centralę Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego w Zakopanem. O kulisach pracy TOPR'u opowiadają Sebastian Szadkowski oraz Rafał Mikler. Dowiemy się, jak ratownicy przygotowują się do akcji ratunkowych w Tatrach oraz jakim dysponują sprzętem. Zajrzymy też dyspozytorni, gdzie ratownik dyżurny odbiera telefony od turystów potrzebujących pomocy. Podcast jest częścią akcji Lawinowe ABC, której celem jest promocja bezpiecznych zachowań zimą w górach. Chodzi przede wszystkim o nawyk zapoznawania się z aktualnym komunikatem lawinowym przed ruszeniem na szlak, umiejętność oceny zagrożenia lawinowego w terenie, a także posiadanie i umiejętność posługiwania się sprzętem lawinowym.Na zdjęciu: Ratownik TOPR Sebastian Szadkowski podczas szkolenia w ramach akcji Lawinowe ABC na Kalatówkach. Fot. Bartek Solik.

W 1928 roku szosa do Morskiego Oka po raz drugi stała się areną Wyścigu Tatrzańskiego. Tym razem w wydaniu międzynarodowym. Po ogromnym sukcesie pierwszej edycji turnieju Krakowski Klub Automobilowy podjął się organizacji kolejnego widowiska. Do zaciętej rywalizacji z doświadczonymi automobilistami z Europy szykował się młody krakowski kierowca - Jan Ripper. Rok wcześniej zdobył piąte miejsce. Teraz chciał stanąć na podium. W nowym odcinku podcastu "Z Miłości do Gór" Bartek Solik zagląda za kulisy Wyścigu Tatrzańskiego. Zapraszamy! Na zdjęciu: Jan Ripper i jego Bugatti Type 37c. Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe. Materiały wykorzystane w audycji: freesound.org/s/155346/  freesound.org/s/232175/ freesound.org/s/131385/ freesound.org/s/217542/    

Ponad dwa tysiące widzów oglądało pierwszy Wyścig Tatrzański, który Krakowski Klub Automobilowy zorganizował w 1927 roku na drodze do Morskiego Oka. Na start zajechały m.in. Mercedesy, Austro-Daimlery, Bugatti, Fiaty, Tatry oraz wyścigowe motocykle. Kierowcy walczyli o wspaniałą srebrną wazę - Wielką Nagrodę Tatr. W nowym odcinku podcastu Z Miłości do Gór Bartek Solik wraca do tego niecodziennego wydarzenia. Gościem audycji jest Jan Ripper, syn jednego z kierowców, który walczył w wyścigu. Zapraszamy! Na zdjęciu: Pierwsza edycja Wyścigu Tatrzańskiego w roku 1927. Żródło: Ilustrowana Kronika Tygodniowa Gazety Porannej" nr 34/1927.

Dziś prezentujemy 54. odcinek podcastu „Z miłości do gór”. Tym razem autor podcastu Bartek Solik wraz ze swoim gościem Tomaszem Nodzyńskim – obserwatorem meteorologicznym Stacji Badań Śniegu i Lawin Hala Gąsienicowa PIB z IMGW, ratownikiem TOPR i przewodnikiem tatrzańskim I klasy – wprowadzą nas w tematykę badań śniegu. Temat niezwykle ważny, ponieważ śnieg, jego rodzaj, uwarstwienie oraz pokrywa mają wpływ na powstawanie lawin. W ostatnim czasie mamy do czynienia z intensywnymi opadami śniegu, co w połączeniu z silnym wiatrem stanowi duże zagrożenie dla uprawiania turystyki wysokogórskiej. Dowodem tego są niedawne wypadki lawinowe w Tatrach. Podcast jest częścią akcji Lawinowe ABC, której celem jest promocja bezpiecznych zachowań zimą w górach. Chodzi przede wszystkim o nawyk zapoznawania się z aktualnym komunikatem lawinowym przed ruszeniem na szlak, umiejętność oceny zagrożenia lawinowego w terenie, a także posiadanie i umiejętność posługiwania się sprzętem lawinowym.Zdjęcie na grafice: Tomasz Nodzyński

Dziś prezentujemy 53. odcinek podcastu „Z miłości do gór”. Tym razem autor podcastu Bartek Solik wraz ze swoim gościem Sylweriuszem Kosińskim, lekarzem ze Szpitala Powiatowego im. Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem i ratownikiem TOPR wprowadzą nas w tematykę lawin. Temat nie został wybrany przypadkowo, lawiny stanowią bowiem największe zagrożenie podczas uprawiania turystyki zimowej. Podcast jest częścią akcji Lawinowe ABC, której celem jest promocja bezpiecznych zachowań zimą w górach. Chodzi przede wszystkim o nawyk zapoznawania się z aktualnym komunikatem lawinowym przed ruszeniem na szlak, umiejętność oceny zagrożenia lawinowego w terenie, a także posiadanie i umiejętność posługiwania się sprzętem lawinowym.   Zapraszamy!

Jak radzą sobie ptaki zimujące w Tatrzańskim Parku Narodowym? Jakie maja sposoby na przetrwanie śnieżyc i siarczystych mrozów? Kto zagrzebuje się w śniegu, a kto szuka schronienia w koronach wysokich jodeł i świerków? Na te i inne pytania odpowiada Marcin Matysek, ornitolog z TPN. Oprócz tego, sporo o dokarmianiu ptaków w ogrodowych karmnikach i radości, jaką daje obserwacja opierzonych zimowych gości. Zaprasza Bartek Solik.   Na zdjęciu: sosnówka oraz sikora uboga. Żródło: rawpixel.com Materiały wykorzystane w audycji: Lopez, B.: Arktyczne marzenia. Warszawa, 2020. Svensson, L.; Mullarney, K.; Zetterstrom, D.: Przewodnik Collinsa. Ptaki Europy i obszaru śródziemnomorskiego. Warszawa, 2017. Paul Marvin, XC345877. Accessible at www.xeno-canto.org/345877 Jarek Matusiak, XC123392. Accessible at www.xeno-canto.org/123392 Elias A. Ryberg, XC401744. Accessible at www.xeno-canto.org/401744 Jarek Matusiak, XC531148. Accessible at www.xeno-canto.org/531148      

Ostatnia część opowieści o odkryciu i eksploracji Jaskini Śnieżnej w Tatrach. Gośćmi odcinka są Apoloniusz Rajwa, Władysław Palider oraz Janusz Onyszkiewicz.  Na zdjęciu: Bronisław i Ama Noiszewscy przy wyciągarce nad Wielką Studnią. Fotografia ze zbiorów Apoloniusza Rajwy.

Drugi odcinek opowieści o odkryciu i eksploracji Jaskini Śnieżnej w Tatrach Zachodnich. Razem z Bartkiem Solikiem i Apoloniuszem Rajwą cofamy się do roku 1959. Gościem audycji jest Adama "Ama" Noiszewska, która jako pierwsza kobieta została opuszczona do gigantycznej Wielkiej Studni. Zapraszamy! Na zdjęciu: otwór Jaskini Śnieżnej. Fot. Piotr Gruszka/https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jaskinia_%C5%9Anie%C5%BCna_otw%C3%B3r.jpg    

W lipcu 1959 roku zakopiańscy grotołazi odkrywają w Tatrach wypełniony śniegiem otwór. W szczelinie czuć silny przewiew. Rozkopują śnieg i schodzą stromo w dół docierając nad lodospad, gdzie nigdy wcześniej nie stanęła ludzka stopa. Pod lodową kaskadą widzą doskonale dalszy ciąg niezbadanej jaskini. To pierwsza część opowieści o odkryciu potężnej Jaskini Śnieżnej w Tatrach. Razem z Bartkiem Solikiem i Apoloniuszem Rajwą cofamy się w czasie o ponad sześćdziesiąt lat. Zapraszamy! Na zdjęciu: Wielka Studnia w Jaskini Śnieżnej. Fot. Jan Kućmierz, Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy   Wykorzystane materiały: Uchmański B., Rudnicki J., Jaskinia Śnieżna. Wielkie odkrycie speleologiczne w Tatrach, Wierchy: rocznik poświęcony górom, R. 30, 1961, s. 19-29 https://freesound.org/s/60082/, https://freesound.org/s/137109/, https://freesound.org/s/17332/, https://freesound.org/s/60085/, https://freesound.org/s/177958/  

29 września 2021 Anna Tybor z Zakopanego bez wspomagania tlenem z butli zdobyła Manaslu (8163 m n.p.m.) w Himalajach Nepalu. Po odpoczynku na wierzchołku rozpoczęła zjazd na nartach docierając do bazy następnego dnia późnym popołudniem. Tym samym została pierwszą kobietą w historii, której udało się zjechać z tego ośmiotysięcznika na nartach bez wspomagania dodatkowym tlenem. W 48. odcinku podcastu Z Miłości do Gór Bartek Solik rozmawia z Anną Tybor o wyprawie Dream Line Manaslu 8163 oraz o tatrzańskich początkach jej górskiej przygody. Zapraszamy! Na zdjęciach: Anna Tybor na wierzchołku Manaslu (8163 m n.p.m.) Źródło: https://www.instagram.com/annatybor/ W audycji wykorzystano dodatkowe materiały dźwiękowe: https://www.instagram.com/p/CUhCzkGori-/    

Druga część opowieści o tatrzańskiej żegludze na wodach Morskiego Oka. W tym odcinku Bartek Solik wraz z gośćmi opowiada m.in. historię nurkowań w największym jeziorze w Tatrach, próbuje także odszukać Świstaka - drugą łódź wiosłową, która służyła turystom. Zapraszamy! Na zdjęciach: drewniane łodzie Syrena i Świstak oraz przystań na brzegu Morskiego Oka. Żródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, archiwum Ilustrowanego Kuriera Codziennego, polska-org.pl W audycji wykorzystano dodatkowe materiały dźwiękowe: https://freesound.org/s/329915/ https://freesound.org/s/56166/ https://freesound.org/s/34338/   

Po przerwie wraca długo wyczekiwany nowy odcinek podcastu Z Miłości do Gór. W listopadzie 2020 roku nurkowie z Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego sfotografowali w wodach Morskiego Oka wrak łodzi Syrena. To jedna z dwóch drewnianych szalup, które służyły turystom już w pierwszych latach XX w.  W tym odcinku Bartek Solik opowiada historię tatrzańskiej żeglugi na największym jeziorze w Tatrach. Zapraszamy! Na zdjęciach: drewniane łodzie Syrena i Świstak sprowadzone w Tatry przez Towarzystwo Tatrzańskie. Żródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe. W audycji wykorzystano dodatkowe materiały dźwiękowe: https://freesound.org/s/56166/ https://freesound.org/s/329915/    

W ostatnim odcinku podcastu "Rozmowy o Tatrach" Łukasz Długowski rozmawia z byłym dyrektorem TPN Pawłem Skawińskim na temat roślin, które w różnych okolicznościach przywędrowały w Tatry. Niektóre z nich to gatunki inwazyjne, które stanowią zagrożenie dla rodzimej flory. Podcast powstał w ramach kampanii "Śmieci?! Kto to widział?!" realizowanej przez Tatrzański Park Narodowy, dofinansowanej ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Najwyżej położonym w Polsce schroniskiem górskim jest Schronisko w Dolinie Pięciu Stawów Polskich. Pomimo bardzo trudnego położenia, obiekt ten może być wzorem dla innych, pod względem minimalizacji wpływu na otoczenie. Od wielu lat inwestuje w ekologiczne źródła energii i zmniejsza ilość produkowanych odpadów. O szczegółach Łukasz Długowski rozmawia z Martą i Marychną Krzeptowskimi, które zarządzają schroniskiem. Podcast powstał w ramach kampanii "Śmieci?! Kto to widział?!" realizowanej przez Tatrzański Park Narodowy, dofinansowanej ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Każdego roku ratownicy Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego udzielają pomocy setkom turystów w Tatrach. Akcje ratunkowe mają swój negatywny wpływ na przyrodę. O tym jaki to wpływ i jak się przygotować do wycieczki, aby zminimalizować ryzyko wypadku rozmawiają Łukasz Długowski i Andrzej Górska - ratownik TOPR i przewodnik tatrzański. Podcast powstał w ramach kampanii "Śmieci?! Kto to widział?!" realizowanej przez Tatrzański Park Narodowy, dofinansowanej ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Zero Waste to filozofia życia, która minimalizuje ilość wytwarzanych przez nas odpadów. Chodzi o codzienne życie - zakupy, przygotowanie posiłków, pakowanie jedzenia i picia. O tym czy jej zasady można stosować także w turystyce Łukasz Długowski rozmawia z Janem Krzeptowskim-Sabałą z Działu Edukacji Tatrzańskiego Parku Narodowego. Podcast powstał w ramach kampanii "Śmieci?! Kto to widział?!" realizowanej przez Tatrzański Park Narodowy, dofinansowanej ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Tatrzański Park Narodowy od 2007 roku prowadzi program Wolontariat dla Tatr, w którym co roku bierze udział kilkaset osób. Jest to największy wolontariat w polskich obszarach chronionych. Od samego początku brała w nim udział Anna Lawendowska, z którą Łukasz Długowski rozmawia o codziennej pracy wolontariuszy, ich motywacjach i kontaktach z turystami. Podcast powstał w ramach kampanii "Śmieci?! Kto to widział?!" realizowanej przez Tatrzański Park Narodowy, dofinansowanej ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.